Je hebt vast weleens iets over omega-3 gehoord. Dat het eten van omega-3 vetzuren gunstig is voor je gezondheid. Gunstig voor je hersenen en je hart- en bloedvaten. Het zit in vis en je kunt het als supplement innemen.
Maar is een omega-3 supplement eigenlijk wel noodzakelijk? In welke voeding kun je het nog meer vinden? En welke rol kan omega-3 spelen als je aan het herstellen bent van kanker? Of als je kanker hebt?
Omega-3 vetzuren zijn essentiële voedingsstoffen die het lichaam niet zelf kan aanmaken. Om aan deze vetzuren te komen ben je dus afhankelijk van voeding.
De omega-3 vetzuren vallen onder de meervoudige onverzadigde vetzuren en behoren daarmee tot de gezonde vetten. Je kunt Omega-3 vetzuren bijvoorbeeld vinden in vette vis, zaden, noten en plantaardige oliën.
Ondanks dat alle Omega-3 vetzuren tot dezelfde groep behoren, zijn ze niet allemaal hetzelfde. De verschillende soorten Omega-3 vetzuren hebben unieke eigenschappen en komen uit verschillende bronnen. De belangrijkste omega-3 vetzuren zijn alfa-linoleenzuur (ALA), eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA).
Deze vorm van Omega-3 vetzuren komt van nature vooral voor in plantaardige oliën en zaden. Het lichaam kan een deel van ALA omzetten in DHA en EPA. De Gezondheidsraad heeft de adequate inname (= de laagst bekende hoeveelheid van een voedingsstof die voor vrijwel alle personen in bepaalde bevolkingsgroep voldoende is) voor ALA vastgesteld op 1% van de totale calorieën die je op een dag nodig hebt. Dit komt neer op een minimale inname voor vrouwen van ongeveer 2000 milligram ALA en bij mannen een minimale inname van 2500 a 3000 milligram per dag.
Dit type vetzuur staat vooral bekend om zijn belangrijke rol in de hersenen en voor het netvlies van de ogen. DHA komt vooral voor in vette vis en algen. De Gezondheidsraad adviseert volwassenen om dagelijks minimaal 200 milligram Omega-3 vetzuren binnen te krijgen uit vis. In tegenstelling tot ALA, is DHA direct beschikbaar voor het lichaam en hoeft niet eerst omgezet te worden.
Net als DHA is EPA cruciaal voor onze gezondheid. EPA wordt vaak samen genoemd met DHA omdat ze vaak samen voorkomen in dezelfde voedingsmiddelen, met name vette vis. EPA staat meer bekend om de krachtige ontstekingsremmende eigenschappen die het heeft. EPA is ook direct beschikbaar voor het lichaam en hoeft niet eerst omgezet te worden.
Vetzuren zijn essentieel voor de structuur en functie van het celmembraan (een dun, flexibel vlies dat elke cel omhult en scheidt van zijn omgeving). Zo beïnvloeden de vetzuren onder andere de stabiliteit en doorlaatbaarheid van het membraan.
Dit is belangrijk voor de cel gezondheid, zodat voedingsstoffen kunnen worden opgenomen in de cel en afvalstoffen kunnen worden verwijderd. De vetzuren zijn ook betrokken bij belangrijke processen zoals celdeling en signaaloverdracht.
In de hersenen is DHA bijvoorbeeld een belangrijk onderdeel van de celmembranen die essentieel zijn voor de communicatie tussen hersencellen. Hiermee speelt DHA een rol bij verschillende hersenfuncties, zoals geheugen, leren, concentratie en stemming.
De Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) heeft verschillende gezondheidsclaims goedgekeurd voor omega-3 vetzuren, met name voor DHA en EPA. Deze claims zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en geven aan welke gezondheidsvoordelen aan omega-3 kunnen worden gekoppeld.
het normale gezichtsvermogen (ogen) te behouden.
de normale hersenfunctie te behouden.
de normale hartfunctie te behouden.
de normale spierfunctie te behouden.
een normaal functie van het immuunsysteem te behouden.
bloeddruk en de triglyceridenwaarden in het bloed op peil te houden.
Ga je op zoek naar omega-3 en kanker, dan lees je dat de wetenschap er op dit moment nog geen duidelijke mening of conclusie over heeft. Er zijn studies die suggereren dat een hoge(re) inname van omega-3 vetzuren geassocieerd kan zijn met een lager risico op bepaalde soorten kanker, zoals borst- en darmkanker. Maar in sommige studies zou blijken dat er mogelijk sprake is van een verhoogd risico bij bepaalde soorten kanker, zoals prostaat- en endometriumkanker. Er is dus in de wetenschap nog geen eenduidige conclusie of omega-3 vetzuren invloed hebben op het voorkomen van kanker. Het gaat bij deze studies en claims dus vooral over de preventie van kanker.
Want in verschillende studies zijn er aanwijzingen dat omega-3 de overleving bij kankerpatiënten zou kunnen verbeteren. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat omega-3 de eetlust verbetert bij mensen met kanker en dat mensen die omega-3 nemen meer spiermassa hebben. Wat allemaal belangrijke factoren zijn tijdens de behandeling van kanker en in het herstelproces na kanker.
Ontstekingen zijn een belangrijke factor bij het ontstaan en ontwikkelen van kanker. Hoewel niet alle kankers door ontstekingen worden veroorzaakt, is het verband tussen beide wel duidelijk aangetoond.
Langdurige ontstekingen zorgen voor een omgeving waarin kankercellen makkelijker kunnen groeien en zich kunnen verspreiden. Het immuunsysteem kan door de chronische ontstekingen minder effectief worden in het bestrijden van tumorcellen.
Ontstekingsreacties kunnen DNA-schade veroorzaken. Als deze schade niet goed wordt hersteld, kan dit leiden tot mutaties in het DNA en daarmee tot de ontwikkeling van kankercellen.
Ontstekingen kunnen de groei van bloedvaten (angiogenese) stimuleren, waardoor tumoren beter van voedingsstoffen worden voorzien en de groei van de tumor toe kan nemen.
De ontstekingsremmende werking van EPA kan dus een belangrijke factor zijn om hier invloed op uit te oefenen.
Tijdens chemotherapie is het gewoon mogelijk om omega-3 supplementen te gebruiken. De enige uitzondering is wanneer je behandeld wordt met Irinotecan, Carboplatin, Cisplatinum of Oxaliplatin. In dat geval is het beter om geen visoliecapsules of –drankjes te gebruiken vanaf 24 uur voor tot 24 uur na de behandeling. Deze richtlijn is te vinden op de website van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds (WKOF).
Op de website van WKOF is ook te lezen dat: “Uit laboratoriumonderzoek blijkt dat EPA de bestraling versterkt. Er is nog geen onderzoek gedaan bij mensen.”
Los van de gezondheidsclaims die gelinkt kunnen worden aan voldoende omega-3 inname, kun je ook via een vingerprik meten of je voldoende omega-3 vetzuren hebt op dit moment. Door je omega-3 vetzuren in je bloed te testen, kun je zien of je op dit moment voldoende vetzuren via je voeding binnen krijgt of dat het nuttig is om deze aan te vullen met een supplement.
De bloedtest kan (thuis) gedaan worden middels een vingerprik. Na 2 tot 3 weken heb je de uitslag van je bloedtest en kun je beoordelen of je voldoende omega-3 vetzuren binnenkrijgt via je voeding. Want omega-3 vetzuren zijn essentiële voedingsstoffen die het lichaam niet zelf kan aanmaken en om aan deze vetzuren te komen ben je dus afhankelijk van voeding of supplementen.
30 minuten, in de praktijk in Deventer of online
Wil je meer informatie over de rol die omega-3 speelt in jouw situatie?
Hoe je kunt bepalen welke omega-3 supplement je het beste kunt kiezen?
Welke dosering je in moet nemen?
Wil je graag meer informatie over een omega-3 bloedtest en hoe je de uitslag hiervan moet interpreteren?
Plan dan een (online) bloedtest consult in van 30 minuten en ik beantwoord dan al je vragen en geef je uitleg over hoe en waar je zelf een bloedtest kunt doen.